Trong suốt 79 năm qua, cán bộ, nhân viên cơ yếu qua các thời kỳ đã nỗ lực phấn đấu, cống hiến không ngừng, làm nên những chiến công thầm lặng mà vẻ vang, góp phần quan trọng vào sự nghiệp giải phóng dân tộc, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Cán bộ, nhân viên ngành Cơ yếu Việt Nam luôn biết ơn sự quan tâm của Đảng, Nhà nước, sự đùm bọc, chở che của nhân dân cả nước, sự giúp đỡ, tạo điều kiện của các Bộ, ban, ngành, địa phương; đặc biệt luôn ghi nhớ công lao đóng góp của thế hệ cha anh, của gần 1.000 Liệt sỹ cơ yếu đã anh dũng ngã xuống trên khắp các chiến trường, các thương binh đã hy sinh một phần máu xương của mình để bảo đảm an toàn tuyệt đối tài liệu, kỹ thuật mật mã không để rơi vào tay kẻ thù; tất cả vì sự nghiệp bảo vệ thông tin cơ mật của Đảng, Nhà nước.

Trong đó, nhiều tấm gương đã hy sinh anh dũng để bảo đảm an toàn tuyệt đối tài liệu, kỹ thuật mật mã không để rơi vào tay kẻ thù như: Anh hùng Lực lượng vũ trang, Chuẩn úy Nguyễn Văn Giai, Tổ trưởng Cơ yếu V4/49, Tình báo Miền hy sinh ngày 26/12/1968; Liệt sỹ Hồ Minh Khẩn, cơ yếu tình báo công tác tại vùng địch hậu bị sa vào tay địch nhưng không hề cung khai bí mật và anh dũng hy sinh năm 1966; hay 9 cán bộ, chiến sĩ cơ yếu Quân khu Sài Gòn - Gia Định hy sinh trong một trận đánh bom của địch tại ấp An Thành, xã An Tây, huyện Bến Cát, tỉnh Bình Dương cũng trong năm 1966...

“Sự hy sinh thầm lặng” cũng là cụm từ được các thế hệ cán bộ, nhân viên trong ngành Cơ yếu nhắc đến nhiều nhất. Sự hy sinh của cán bộ, nhân viên ngành Cơ yếu không chỉ trong chiến tranh mà còn cả trong thời bình. Mỗi cán bộ, nhân viên cơ yếu luôn có bản lĩnh chính trị vững vàng, tuyệt đối trung thành với Tổ quốc, với Đảng, Nhà nước và nhân dân; giữ bí mật thông tin, bí mật nhà nước và bí mật công tác cơ yếu, kể cả khi thôi làm việc trong tổ chức cơ yếu.

Một câu chuyện xúc động không thể không nhắc đến về một người phụ nữ 63 tuổi khi bà tìm kiếm giấy tờ về người mẹ đã mất mới phát hiện ra mẹ từng tham gia cách mạng khi mới 14 tuổi, vào Đảng lúc 16 tuổi, từng là Trung đội phó Phòng Mật mã Bộ Tổng Tư lệnh, cán bộ Phòng Cơ mật Bộ Tư lệnh Việt Bắc... Những người lính cơ yếu phải giữ bí mật tuyệt đối ngay cả với chính người thân của mình. Ngoài bản lĩnh, sự kiên trung với Tổ quốc thì họ luôn phải tuân thủ quy tắc bí mật nghề nghiệp trong thực hiện nhiệm vụ.

Trong hồi ký của đồng chí Tạ Quang Đệ - người đầu tiên được giao làm công tác mật mã ở Bộ Tổng Tham mưu kể về việc chọn người làm mật mã thời gian đầu, như sau: “Trong lúc nhận công tác mật mã, ngay bản thân mật mã là gì, chính tôi cũng không rõ, còn nói gì đến việc chọn người làm mật mã như thế nào… Đến khi nghĩ ra cách lấy chữ giả thay chữ thật, có thể dùng điện (cả hữu tuyến và vô tuyến) để liên lạc được, tôi mới dứt khoát đặt vấn đề tìm người vào làm mật mã với tôi”.

Từ những ngày nhiều khó khăn như vậy, nhưng những người làm công tác mật mã với ý chí tự lực, tự cường, tự chủ, sáng tạo đã luôn nỗ lực vượt qua gian khổ, hy sinh để hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, góp phần cùng toàn Đảng, toàn quân, toàn dân lập nên những chiến công hiển hách.

Máy đúc chữ nhựa M951 sáng chế năm 1970 tại Việt Bắc được trưng bày tại Bảo tàng ngành Cơ yếu Việt Nam.

Hiện nay, trong Bảo tàng ngành Cơ yếu Việt Nam còn lưu giữ những bản in chữ chì và chữ nhựa, những kỷ vật của ngành Cơ yếu, một cán bộ tuyên huấn còn kể với chúng tôi những mất mát, hy sinh thật sự xót xa: “Trước đây, nhiều đồng chí nữ làm công việc in mật mã không có khả năng làm mẹ do nhiễm chì bởi tiếp xúc với các bản in chữ chì rất độc hại. Sau này, bản in bằng chữ chì được thay thế bằng bản in chữ nhựa, vừa giảm độc hại vừa giải phóng sức lao động nhưng đó là một hành trình dài trước khi ngành Cơ yếu từng bước làm chủ kỹ thuật, công nghệ mật mã hiện đại như hiện nay”.

Ngành Cơ yếu Việt Nam đã trải qua các giai đoạn rất khốc liệt, các cuộc đấu trí, đấu lực giữa một bên là nền khoa học kỹ thuật mật mã Việt Nam non trẻ với các thế lực đế quốc, thực dân hùng mạnh về kỹ thuật, trang thiết bị thu tin, mã thám tinh vi, hiện đại. Thế nhưng, thực tế đã chứng minh, kỹ thuật nghiệp vụ mật mã Việt Nam dưới bàn tay, khối óc của những người làm công tác cơ yếu đã bảo đảm độ tin cậy, bí mật tuyệt đối, làm thất bại nhiều âm mưu, thủ đoạn xảo quyệt của kẻ thù để giành độc lập dân tộc, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.

Kế thừa và phát huy truyền thống vẻ vang “Trung thành, tận tụy, đoàn kết, kỷ luật, sáng tạo” của ngành Cơ yếu Việt Nam, cán bộ, nhân viên Ban Cơ yếu Chính phủ và toàn ngành Cơ yếu luôn đoàn kết, nêu cao tinh thần trách nhiệm, vượt qua mọi khó khăn, thử thách lập nhiều thành tích xuất sắc, xây dựng ngành cơ yếu Việt Nam cách mạng, chính quy, tiến thẳng lên hiện đại theo tinh thần của Nghị quyết số 56-NQ/TW ngày 05/3/2020 của Bộ Chính trị cũng như phát biểu của Cố Tổng Bí thư Lê Duẩn tại Hội nghị cán bộ Cơ yếu toàn quốc năm 1978:

“Trong mấy chục năm qua, chúng ta đánh giặc, chúng ta nắm được và biết chắc được là những lúc quan trọng nhất, những vấn đề bí mật nhất của ta đều không bị lộ. Các đồng chí đã góp phần quan trọng vào sự nghiệp bảo vệ bí mật, vào sức mạnh chung để giành thắng lợi.

… Ngành Cơ yếu, một Ngành rất quan trọng phải đưa Ngành tiến lên hiện đại, nhưng hàng ngũ phải thật trong sạch, chế độ công tác phải rất chặt chẽ.”