Giải thưởng “Sinh viên nghiên cứu khoa học” là giải thưởng quan trọng của sinh viên đang theo học tại các cơ sở giáo dục đại học. Hàng năm, cơ sở giáo dục đại học tổ chức và trao giải thưởng cấp cơ sở. Các đề tài đoạt giải cao được hội đồng khoa học cấp cơ sở đánh giá, chọn lựa và gửi tham dự vòng chung kết trong phạm vi toàn quốc do Bộ Giáo dục và Đào tạo chủ trì tổ chức.
Đề tài tham gia xét giải thưởng ở vòng chung kết là những đề tài có tính mới, tính sáng tạo, có giá trị khoa học và thực tiễn tốt. Những đề tài đã được triển khai ứng dụng trong thực tiễn hoặc kết quả nghiên cứu của đề tài đã được công bố trên các tạp chí khoa học trong và ngoài nước sẽ được ưu tiên chọn lựa. Nội dung đề tài đảm bảo liêm chính trong nghiên cứu khoa học và chưa được trao giải thưởng cấp Bộ hoặc tương đương cấp Bộ trở lên tại thời điểm nộp hồ sơ. Luận văn hay đồ án tốt nghiệp của sinh viên không nằm trong diện được xét giải thưởng.
Giải thưởng “Sinh viên nghiên cứu khoa học” nhằm thúc đẩy hoạt động nghiên cứu khoa học của sinh viên, giúp sinh viên phát huy năng lực tư duy sáng tạo, hình thành năng lực tự học, tự nghiên cứu và vận dụng kiến thức đã học vào giải quyết những vấn đề thực tiễn đặt ra, biến các ý tưởng sáng tạo thành hiện thực, góp phần phát hiện và bồi dưỡng tài năng trẻ cho đất nước.
Giải thưởng góp phần nâng cao khả năng nghiên cứu khoa học độc lập và làm việc theo nhóm cho sinh viên; khuyến khích các cơ sở giáo dục đại học, các tổ chức và cá nhân hỗ trợ hoạt động nghiên cứu khoa học của sinh viên, góp phần nâng cao chất lượng đào tạo và nghiên cứu tại các cơ sở giáo dục đại học.
Mỗi đề tài chỉ có 01 người tham gia hướng dẫn chính và không quá 05 người tham gia thực hiện, trong đó xác định rõ 01 sinh viên chịu trách nhiệm chính. Đối với các cơ sở giáo dục đại học có đào tạo sinh viên theo chương trình tiên tiến, chương trình kỹ sư chất lượng cao (PFIEV) hoặc có số lượng sinh viên đại học hệ chính quy từ 10.000 trở lên được gửi tối đa 7 đề tài. Các cơ sở giáo dục đại học còn lại được gửi tối đa 03 đề tài. Để khuyến khích các cơ sở giáo dục có thành tích tốt tham gia nghiên cứu khoa học và tham gia xét tặng giải thưởng hàng năm, Bộ Giáo dục và Đào tạo cũng sẽ ưu tiên tăng thêm số lượng đề tài được xét tặng.
Thời gian nhận hồ sơ xét tặng giải thưởng “Sinh viên nghiên cứu khoa học” trước ngày 30/6 hàng năm. Để đảm bảo lựa chọn những đề tài xuất sắc nhất, các đề tài sẽ được đánh giá qua 2 vòng: sơ khảo và chung khảo. Hội đồng đánh giá là những chuyên gia có trình độ chuyên môn nghiệp vụ và am hiểu sâu về lĩnh vực khoa học và công nghệ của đề tài. Danh sách các sinh viên đạt giải thưởng sẽ được đăng tải trên Cổng thông tin của Bộ Giáo dục và Đào tạo vào tháng 12 hàng năm, trước thời gian tổ chức lễ trao giải.